Eğitim-İş, öğretmen örgütçülüğünün efsanevi lideri, Türkiye Öğretmenler Sendikası (TÖS) Genel Başkanı, köy edebiyatının temsilcisi Fakir Baykurt adına düzenlediği onur ödülünü bu yıl, Seçici Kurul eliyle, yazar Osman Şahin ve eğitimci, yazar Mustafa Gazalcı’ya verme kararı almıştır.
Genel Eğitim Sekreterliğimiz koordinasyonunda, Prof. Dr. Sedat Sever, gazeteci yazar Cumhuriyet Vakfı Genel Sekreteri Işık Kansu, Köy Enstitüleri ve Çağdaş Eğitim Vakfı Başkanı Erdal Atıcı, Genel Sekreterimiz Ebru Sungar ve Genel Eğitim Sekreterimiz Suat Özkolay’dan oluşan Seçici Kurul, bu yıl onur ödülünün, emek mücadelesi ve eğitime katkılarından dolayı, Şahin ve Gazalcı’ya verilmesini kararlaştırdı.
OSMAN ŞAHİN KİMDİR?
1940 yılında Mersin, Aslanköy’de doğdu. Diyarbakır Dicle Köy Enstitüsü ile Ankara Gazi Eğitim Enstitüsü Beden Eğitimi Bölümü’nü bitirdi. Urfa, Siverek köylerinde ilkokul; Malatya, İzmit, İstanbul liselerinde Beden Eğitimi öğretmenliği yaptı. 12 Eylül Darbesinde sürgün edilerek zorla emekli edildi. Bir roman eleştiri yazısı yüzünden 18 ay hapis yattı. Osman Şahin, 50 yıldan beri dışarıda, içeride, hapiste, sürgünde yazmayı hiç bırakmamış, kalemi elinde altıncı parmağı olmuştur. Osman Şahin bugüne kadar 18 öykü kitabı, 6 belgesel roman, 6 çocuk-gençlik kitabı, 4 araştırma-röportaj-deneme, ünlü yazarımız Yaşar Kemal üzerine geniş boyutlu bir inceleme-deneme, 2 yayınlanmış senaryo kitabının yanı sıra, adına hazırlanan dört Armağan kitabıyla birlikte 41 kitaba imza atmıştır. 29 seçme öyküsü 13 yabancı dile çevrilen, birçok öyküsü, ulusal ve uluslararası antolojilerde yer alan Osman Şahin, 30'a yakın öykü ve sinema onur ödülüne değer görülmüştür. Kitapları ve filmleri hakkında 15 doktora tezi yazılan Şahin'in Edebiyat ve Sinema çalışmaları hakkında iki belgesel yapıldı. İki öyküsü İstanbul ve Mersin Devlet Opera ve Balesi'nce baleye uyarlandı. İlk Öykü kitabı 'Kırmızı Yel' ile 1971 TRT Öykü Büyük Ödülü, 'Ağız İçinde Dil Gibi' ile 1980 Nevzat Üstün Öykü Ödülü, 'Selam Ateşleri' ile 1992 Ömer Seyfettin Öykü Ödülü ve 1994 Sait Faik Abasıyanık Hikaye Armağanı, 'Mahşer' ile 1998, 'Ölüm Oyunları' ile 2003 Yunus Nadi Öykü ödüllerini aldı. 1999 Truva Kültür ve Folklor Derneği Yılın Edebiyat Ödülü; 2007 Mersin Kraliçe Aba Ödülü, Edebiyatçılar Derneği Onur Ödülü, XI. Ankara Öykü Günleri Onur Ödülü; 2008 Söke Kültür Sanat Festivali Onur Ödülü, Mersin'de İz Bırakanlar Onur Ödülü, 2009 İzmir Dünya Öykü Günü Onur Ödülü ve Mersin Kenti Edebiyat Ödülü ile onurlandırıldı. 2017 yılında, Doğu Akdeniz Üniversitesi "Türk Dili ve Edebiyatı" bölümü ve Mersin Rotary tarafından, Onur Ödülüne değer görüldü. Kırmızı Yel kitabı, "Den Röda Vinden" adıyla 1984’te İsveç’te kitaplaştırılarak "Stockholm Uluslararası Hümanizm Ödülü"ne değer görüldü. 13 seçme öyküsü, Boğaziçi Üniversitesi Yayınlarınca "Tales from The Taurus" adıyla İngilizce kitap olarak yayımlandı. Pek çok öyküsü Polonya, Macaristan, Almanya, Fransa, Hollanda, Slovenya ve Çin'de yayımlandı. 23 öyküsü sinemaya uyarlanarak Türk Sinemasına ulusal ve uluslararası film festivallerinde 72 ödül kazandıran Osman Şahin'in, Sinema dalında aldığı ödüller: 1997 Ankara Film Festivali, Aziz Nesin Emek Onur Ödülü 1999 Antalya Altın Portakal Film Festivali, Yaşam Boyu Onur Ödülü 2012 SİYAD Onur Ödülü 2016 Adana Altın Koza Onur Ödülü 2016 Antakya Film Festivali, Altın Defne 'Orontes' Onur Ödülü 2017 1. Trabzon Film Festivali, Altın Kemençe Onur Ödülü 2017 Mersin Akdeniz Rotary Rofife Kısa Film Festivali "Onur Hemşerisi" Ödülü 2018 İKSV 37. Uluslararası İstanbul Film Festivali Altın Lale Onur Ödülü
Osman Şahin, Malatya'daki öğretmenlik yıllarında, Malatya, Elazığ, Bingöl, Tunceli, Maraş, Siverek, Elbistan ve Toroslardaki 42 köyde, 5000 sayfayı tutan geniş folklor (halkbilim) araştırmaları yaptı. Bu araştırmalar, Ankara Üniversitesi tarafından 3500 sayfa olarak yayınlanacaktır. ... "...Osman Şahin Karacaoğlan diline doğdu. Yunus Emre, Pir Sultan Abdal ilahileri, Köroğlu ve Dadaloğlu türküleriyle büyüdü. İlk çocukluk korkularını ve sevinçlerini, Torosların yüksek dağ köyü, Aslanköy’de tattı. İnsanların içinde tanrıların, tanrıların içinde insanların konuştuğu nice masallar dinledi. Öykülerinde kullandığı ilk dil yatağı Toroslardır. Bu dil, Yörük ve Türkmen dilidir. Bu dil, Toros insanının ana memesidir. Bu dil, düşüncenin toprağıdır. Yörük ile Türkmenlik ise büyük bir doğa ve insanlık birikimidir..." ... AHMED ARİF’TEN OSMAN ŞAHİN’E “HİKAYE’NİN NAMUSU” “Osman, sen bugüne kadar çok güzel hikayeler yazdın. Toros dağlarının sesini, rüzgarını yazdın. Bekir Yıldız’dan farklı olarak Fırat’ı yazdın. O Fırat insanları gibi öfkeli, deli dolu akan bir sudur. Onu yazmak her babayiğidin karı değildir. “Kolları Bağlı Doğan’da bu ülkenin insanlarına, sana yapılan işkenceleri, bu düzenin ‘işkence hücreleri’ni yazdın. O gencecik çocukların nasıl birer et ve kan yığını haline getirilerek önüne atıldıklarını gördün, yaşadın, yazdın. Ben bunları daha yazamadım. Çünkü o gencecik çocukların bir çoğu yürekleriyle ölüme gittiler. Bir çoğu asıldılar. Adam gitmiş bir daha asla geri gelmeyecek olan canını ortaya koymuş, ipte can vermiş. Bu insanlara olan saygım yüzünden yazamadım. Osman, “hikayenin namusu”, onuru, herşeyden fazladır. Çünkü kalıcı olan budur. Yazarın parası pulu yoktur, ama kelimenin namusu, şerefi, haysiyeti vardır. Sen ne yaptın? İki sayfa roman eleştiri yazın yüzünden aylarca hapis yattın. Burjuvalar bazı yazarlarımızdan daha iyi biliyorlar, iki sayfalık yazının namusunu. Bundan böyle yazacaklarına dikkat et; kaleminin ucunu: bu toprakların ileriye dönük gerçeğinden sakın ayırma; Yiğit kardeşim, halkımın yiğit oğlu Osman Şahin, gözlerinden öperim. Kasım 1988 / İstanbul ÖYKÜ KİTAPLARI Kırmızı Yel (1971) "Bana on Türk öyküsü seç deselerdi, birini Kırmızı Yel seçerdim." Yaşar Kemal Acenta Mirza (1974) Ağız İçinde Dil Gibi (1980) Acı Duman (1983) Ay Bazen Mavidir (1989) Selam Ateşleri (1993) Mahşer (1998) Ölüm Oyunları (2002) Sonuncu İz (2007) Darağacı Avı (2010) Ölümün Süt Dişleri (2014) Mor Cepken (2016) Eşkıya Kuza (2017) BELGESEL ROMANLARI Başaklar Gece Doğar (1991) Son Yörük (1992) Bucaklar: Fırat'ın Sırtındaki Kan (1995) Yeraltında Uçan Kuş (1998) DENEMELER Ateş Yukarı Doğru Yanar (2004) Geniş Bir Nehrin Akışı: Yaşar Kemal (2004) Can Yayınları İz Bırakanlar-Yaşar Kemal, (2013) Kaynak Yayınları Kolları Bağlı Doğan: Hapishane ve Gözaltı Öyküleri (1988) Kan Köpüklü Meşe Seliyim (2018) ÇOCUK & GENÇLİK Öykü ve Roman Kitapları Kral Eli (1979) Güneş Harfleri (1995) Geloş Dağı Efsanesi (1997) Saçlı Yılan ile Selvihan (2008), Turkuvaz Yayınları / Özyürek Yayınevi GÜNEY ARISI (2008) Özyürek Yayınevi Katuna da Dokuz Ay (2009) DERLEMELER SU KURUSU - Anadolu Bilmeceleri, 1999, Kaynak Yayınları Osman Şahin'in Malatya'da öğretmenlik yaparken 8 yıl boyunca dolaşarak 22 köyden derlediği 688 tane Anadolu bilmecesini içeren bir kitap Su Kurusu. Kitabın adı da bir bilmece. Anadolu insanının zekâsının, yaratılıcılığının ürünü, ince alay ve müziplik yüklü bilmeceler bunlar. Ucuz ve soğuk Amerikan espirilerine karşı, kendi kütürümüzden süzülüp geliyor. Yıldız Cıbıroğlu’nun resimlediği kitap, çocuklara Anadolu kültürünü eğlendirerek aktarmanın yanı sıra çok değerli bir folklor araştırması niteliğini de taşıyor. "...Folklor, diğer adıyla halkbilim, bir incinin oluşması gibi yüzyılları özünde gizler. Halkbilim, insandan ayrı düşünülemez. İnsana özgüdür, insan kokar. 'Bilmeceler de halkbilimin içine girer. Bilmeceler, çoğu zaman yöresel özellikler taşısalar da, insanlığın ortak yanlarını da özlerinde taşırlar. Yani evrenseldirler. 'Bilmece, gösterdiği nesneleri en kısa yoldan, şiirsel bir dille ve eğretileme (benzetme) yoluyla tanımlama sanatıdır. Başlı başına bir dil ve sözcük oyunudur, yaratıcılık ve zekâ ürünüdür. '37 yıl önce derlemiş olduğum bu 688 bilmeceyi, kaybolup gitmekten kurtardığım için mutluyum..." SU KURUSU Anadolu Bilmeceleri arka kapak yazisi... (Osman Şahin’in Doğu, Güneydoğu, Çukurova ve Torosları anlatan öykü ve romanlarında, zengin halk deyişlerinden yararlandığını görürüz. Osman Şahin’in, Malatya Lisesi’nde öğretmen iken, Malatya, Elazığ, Tunceli’ye bağlı otuza yakın köyde geniş halkbilim çalışmaları yaptığını biliyoruz. Osman Şahin, bu çalışmalarından seçtiği 1644 bilmeceden 678′ini ‘Su Kurusu’ adıyla yayımladığını da…) Yer aldığı Antolojiler, Seçkiler Yiğit İken Ölenlere / 12 Mart Öyküleri Antolojisi,Yayına Hazırlayan: Hürriyet Yaşar Hazrlayan SUAT KARANTAY Citlembik Yayinevi, 2009 Sesli Edebiyat Öyküler Zgodbe iz Turije - Antologija turke kratke proze: Feridun Andaç (Osman Şahin'in "ZVONEC - ÇAN" öyküsü antolojiye seçilmiştir.) Öykülerle bir darbenin resmi 12 Eylül Öyküleri: Osman Şahin, Ahmet Erhan, Aziz Nesin, Muzaffer İzgü, Hasan Özkılıç, Samim Kocagöz, Ferit Edgü, Nedim Gürsel, İnci Aral, Işıl Özgentürk, Nalan Barbarosoğlu, Hürriyet Yaşar, Feride Çiçekoğlu, Demirtaş Ceyhun, Ülkü Ayvaz, Semra Özdamar, Mehmet Başaran, Feyza Hepçilingirler, Eray Karınca, Cemil Kavukçu, Özcan Karabulut, Ali Balkız, Mustafa Balel, Nemika Tuğcu, Ahmet Yurdakul, Süheyla Acar, Oya Baydar, Orhan Duru, Berrin Kırımlıoğlu Osman Şahin Hakkında Yazılan Kitaplar: 1. "Son Yörük" 2011 40. Sanat Yılı Armağan Kitabı, Bilim ve Gönül Yayınları, 2011 2. “Öykücülüğümüzün Toros Zirvesi: Osman Şahin”, Prof. Şehmus Güzel, Kaynak Yayınları, 2012 SİNEMA KİTAPLARI AYNA Osman Şahin, Nisan 1985 KAN, Öykü ve Senaryo Yabancı Dile Çevrilen Kitapları: -Den Röda Vinden, İsveççe -Tales From The Taurus, İngilizce (2006), Boğaziçi Üniversitesi Yayınları Osman Şahin’in öyküleri, ‘Tales From The Taurus’ adıyla İngilizce yayımlandı Yayımlanacak Kitaplar: Aslanköy Olayları Keman Ağıtları (Öyküler) Kuşlara Bak Kuşlara (Öyküler) Fırat-Siverek Yolları, Anı-Öyküler, (Bucak Aşiretine bağlı Siverek, Kalemli köyünde yaptığı Köy öğretmenliğine dair çarpıcı anı öyküler) Çeltik ve Narenciye Çiftçilerinin Öyküleri (Belgesel Öyküler) Yayımlanmamış Film Öyküleri Derlemesi (İpekçe, Dönüş, Derman, Ziller, Su,...) 43 Köy, 43 Defter: Doğu ve Güneydoğu Anadolu Halkbilim, Folklor araştırmaları
MUSTAFA GAZALCI KİMDİR?
1945 Denizli Güney’de doğdu.
1963 Isparta Gönen Öğretmen Okulu’nu, 1966 Balıkesir Necati Eğitim Enstitüsü Edebiyat Bölümü’nü bitirdi.
1966 –1977 yılları arasında çeşitli okullarda öğretmenlik ve yöneticilik yaptı.
Denizli Acıpayam’da (1967-69)öğrencilerle birlikte “Biz de Varız” adlı yerel bir gazete çıkardı.
Tavas Türkiye Öğretmenler Sendikası (TÖS), Denizli Tüm Öğretmenler Birleşme ve Dayanışma Derneği (TÖB-DER) şube başkanlığı görevlerini yürüttü.
1969 Kayseri’deki yakılmaya çalışılan TÖS Genel Kuruluna Tavas delegesi olarak katıldı.
Denizlide çalışırken (1966-1977)Acıpayam’dan Kızılcabölük’e, Denizli’den Akköy’e sürüldü.
1977 ve 2002’de CHP Denizli Milletvekili seçildi.
TBMM’de Başkanlık Divan Üyeliği ve Milli Eğitim Komisyonu üyeliği,
CHP’de Parti Meclisi, Merkez Yürütme Kurulu üyeliği, SHP’de Genel Sekreter Yardımcılığı yaptı.
CHP ve SHP’de Parti İçi Eğitim Sorumlusu olarak çalıştı.
1990’dan 2002 yılına kadar Eğitimciler Derneği (Eğit-Der) Genel Başkanlığı görevini yürüttü.
1988’de 60 demokratik kuruluştan laik ve halkçı eğitime katkılarından dolayı “Eğitim Onur Ödülü’nü”, 2008’de Anadolu Eğitim Sen’in düzenlediği,“Başöğretmenlik Onur Ödülü”nü, Yeni Kuşak Köy Enstitülüler Derneği Denizli Şubesinden Hasan –Âli Yücel Ödülünü, 2020’de Kastamonu Eğitim –İş Şubesince İsmail Mahir Efendi, Köy Enstitüleri Onur Ödülünü, Eskişehir Tepebaşı Belediyesi Uğur Mumcu Ödülünü aldı.
Bugüne değin Eğitim Işığı, Laik Eğitim, Çağdaş Eğitim Yolunda, Aydınlanma Yolunda 8 Yıllık Eğitim, Kuşatılan Cumhuriyet Eğitimi, Cumhuriyetin Eğitim Devrimi, Aydınlık Yüzler, Eğitimin Gücü, Eğitime Dinci Çember, Kadrolaşma Kıskacında Eğitim. Öğretmenin Günlüğünden, Barış Zinciri, Köy Enstitüleri Sistemi, Mezunları Üzerinde Bir Araştırma, Köy Enstitüleri Meclis Süreci (Bilgi Yayınevi yayını) gibi çoğu eğitim alanında olmak üzere 20 kitabı yayımlandı.
Cumhuriyet ve dergilerde çoğu eğitimle ilgili birçok makalesi yayımlandı. Yurt Gazetesi’nde “Öğretmenin Not Defterinden” adıyla 4 yıl köşe yazıları yazdı.
Yazma çalışmalarını sürdürmektedir.
Evli ve iki çocukludur.
MUSTAFA GAZALCI’NIN BASILMIŞ KİTAPLARI
1-Eğitim Işığı (1993),
2-Siyaset Penceresinden-Erdal İnönü’den Anılar (1994),
3-Güneşli Günler İçin (1995),
4-Çağdaş Eğitim Yolunda (1996),
5-Aydınlanma Sürecinde 8 Yıllık Eğitim (1997),
6-Laik Eğitim (1998), Eğitimin Gücü (2001),
7-Pestalozzi’nin İzinde (2002-Hüseyin Pekin’le ortak),
8-Küresel Kuşatmada Tütün Sarmalı (2005),
9-Kuşatılan Cumhuriyet Eğitimi (2007),
10-Eğitime Dinci Çember(2008),
11-Kadrolaşma Kıskacında Eğitim (2010),
12-Paralı Eğitim Tuzağı (2010),
13-Öğretmenin Günlüğünden (2011),
14-Barış Zinciri (2014), Barış Ziciri 1.2.3. basım 199
15-Cumhuriyetin Eğitim Devrimi (2014),
16- Köy Enstitüleri Sistemi Mezunları Üzerine Bir Araştırma (2015),
17- Rauf İnan (kitapçık, Öğretmen Dünyası 2016)
18-Siyasetçinin Günlüğünden Anılar Anlatılar (2018),
19-Aydınlık Yüzler (2018),
20- Köy Enstitülerinin Meclis Süreci (2019).