Eğitim-İş, öğretmen örgütçülüğünün efsanevi lideri, Türkiye Öğretmenler Sendikası (TÖS) Genel Başkanı, köy edebiyatının temsilcisi Fakir Baykurt adına düzenlediği onur ödülünü bu yıl, Seçici Kurul eliyle, Prof. Dr. Mesut Gülmez ve Abdullah Özkucur’a verme kararı almıştır.
Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Güzel Sanatlar Eğitimi Bölümü Başkanı Prof. Dr. Sedat Sever, gazeteci yazar Cumhuriyet Vakfı Genel Sekreteri Işık Kansu, Köy Enstitüleri ve Çağdaş Eğitim Vakfı Başkanı Erdal Atıcı, Genel Sekreterimiz Ebru Sungar ve Genel Eğitim Sekreterimiz Suat Özkolay’dan oluşan Seçici Kurul, bu yıl onur ödülünün, sendikacılık alanında Prof. Dr. Mesut Gülmez’e, eğitim alanında eğitimci yazar Abdullah Özkucur’a verilmesini kararlaştırdı.
ABDULLAH ÖZKUCUR KİMDİR?
Abdullah Özkucur, Konya ili, Beyşehir İlçesi, Üzümlü Manastır Köyü’nde 1922 yılında doğdu. İlkokulu kendi köyünde okudu. 1937 yılında öğrencisi olduğu Eskişehir İli, Çifteler Çiftliği Mahmudiye Köy Öğretmen Okulu ve Çifteler Köy Enstitüsü’nü 1942 yılında bitirdi. Ankara Hasanoğlan Köy Enstitüsü’nde açılan, Köy Enstitülerine öğretmen yetiştiren kursa katıldı.
1945 yılında üç yıllık Hasanoğlan Yüksek Köy Enstitüsü’nü bitirdi ve Konya Ereğli İvriz Köy Enstitüsü’ne inşaat öğretmeni olarak atandı. Bu arada askerliğini yedek subay olarak yaptı. 1948’de Hatay İli Dörtyol İlçesi 2. Bölge Gezici Başöğretmenliğine atandı. Sıra ile Dörtyol İlçesi Özerli, Kuzuculu Köyleri İlkokulu Resim-İş öğretmenliği, Hatay ili Köy Okulları İnşaat Denetmenliği, Hatay-Erzin Ortaokulu Resim-İş, Hatay-Merkez Ortaokulu Resim-İş, Hatay Kız İlköğretmen Okulu Resim-İş öğretmenliklerinde görev yaptı. 1976 tarihinde Sivas Gemerek Lisesi Resim-İş Öğretmenliği’ne ataması yapıldı, Gemerek Lisesi’nden emekli oldu.
Öğretmen Olacağım, Köy Enstitüleri Destanı, Hasanoğlan Yüksek Köy Enstitüsü isimli yayımlanmış üç yapıtı vardır. “Köy Enstitülü Olmanın Dayanılmaz Ağırlığı isimli yapıtı üzerinde çalışmaktadır. Evli ve beş çocuk sahibidir. Eğitim alanında çeşitli ödülleri vardır. TÖS ve TÖB-DER üyesi olan Özkucur, Köy Enstitüleri ve Çağdaş Eğitim Vakfı ile Atatürkçü Düşünce Derneği’nin kurucu üyelerindendir.
PROF. DR. MESUT GÜLMEZ KİMDİR?
Prof. Dr. Mesut Gülmez, lisans eğitimini İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nde 1966 yılında tamamladı ve Fransa’da “Yönetim Bilimi” alanında doktora eğitimi aldı. 1981’de “Sosyal Siyaset” ve 1988’de “Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri” dallarında doçent ve profesör unvanlarını aldı.
1961 Anayasası’nın sağladığı olanaklarla kurulan memur sendikaları 12 Mart 1971 Darbesiyle kapatılmış ve memurların sendika kurması engellenmişti. Bu nedenle de 1980’li yılların sonuna dek memurlar sendikasız bırakılmıştı.
1980 Anayasası yürürlüğe girdiğinde memur sendikacılığına ilişkin bir boşluk taşıdığı Prof. Dr. Mesut Gülmez’in de çabalarıyla anlaşıldı ve kamuoyunun bilgisine ulaştırıldı. Hak grevi, kamu çalışanlarının sendika hakkı başta olmak üzere sendikal haklar alanında "Türkiye'nin onayladığı uluslararası sözleşmelerin bağlayıcılığı ve iç hukukla uluslararası sözleşmenin çelişmesi halinde uluslararası sözleşme hükümlerinin uygulanacağı" görüşünü savundu.
1998-1999’da, BM İnsan Hakları Eğitimi Onyılı Ulusal Komitesi üyesi olarak görev yaptı. Ius Primi Viri International Association’ın (IPV) İnsan Hakları Eğitimi Onyılının Uygulanması Uluslararası Komitesi üyesidir. Türkiye Ekonomik ve Toplumsal Tarih Vakfı’nın kurucu ve Türkiye İnsan Hakları Kurumu Vakfı’nın kurucu ve ilk yönetim kurulu üyesidir.
2002-2005 arasında, TBB İnsan Hakları Araştırma ve Uygulama Merkezi’nin Danışma Kurulu ile Yürütme Kurulu üyesi görevlerinde bulundu. 2013-2015 arasında, UNESCO Türkiye Millî Komisyonu İnsan Hakları İhtisas Komitesi üyesi olarak görev yaptı. İnsan Hakları Araştırma ve Derleme Merkezi Müdürü görevinde bulunduğu TODAİE’de; “Türkiye’de Çalışma İlişkileri”, “Uluslararası Çalışma İlişkileri”, “İnsan Haklarının Uluslararası Korunması” derslerini verdi, çeşitli konularda seminerler yaptı.
1992-2003 arasında, AÜ SBF’de “Uluslararası Sosyal Politika” dersini okuttu. AÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü’nün ÇEEİ doktora programında, “İnsan Hakları Belgelerinde Sendikal Hak ve Özgürlükler” dersi verdi. 2009-2013 arasında, uluslararası ve ulusal düzeylerde dönüşümlü olarak düzenlenen Sosyal Haklar Sempozyumları ile 2014-2017 yılları arasında Sosyal İnsan Hakları Sempozyumlarını gerçekleştiren Akdeniz, Pamukkale (2), Kocaeli (2), Muğla Sıtkı Koçman, Uludağ ve Anadolu Üniversiteleri’ne, sempozyumların düzenleme kurullarında yer alarak katkıda bulundu.
Çok sayıda armağan kitapta, dergi, gazete ve ansiklopedilerde makale ve yazıları yayınlandı. Bazı kitapları şunladır: Türkiye’de Çalışma İlişkileri (1936 Öncesi), 1983, 1991, TODAİE Yay.; Türkiye Belgesel Çalışma İlişkileri Tarihi (1936 Öncesi), 1983, TODAİE Yay.; Memurlar ve Sendikal Haklar, 1990, İmge Yay.; Dünyada Memurlar ve Sendikal Haklar, 1996, TODAİE Yay.; İnsan Hakları ve Demokrasi Eğitimi: Egemenlik İnsanındır, 2001, TODAİE Yay.; Kamu Görevlileri Sendika ve Toplu Görüşme Hukuku, 2002, TODAİE Yay.; Birleşmiş Milletler Sisteminde İnsan Haklarının Korunması, 2004, TBB Yay.; Uluslararası Sosyal Politika, 2000, TODAİE Yay., 2003 ve 2008, Hatiboğlu Yay.; Avrupa Birliği ve Sosyal Politika, 2008, Hatiboğlu Yay.; 4/C Anarşisi: Hukuksuz Dayanaklarıyla 4/C ve 4/C’liler, 1965–2012, 2012, Legal Yay.; Sosyal Haklarsız ‘Yeni’ Anayasa mı, 2013, Hatipoğlu Yay.; Sendikal Hakların Ulusalüstü Kuralları, Oluşumu ve Uygulanması, 1919-2014, 2014, Hatipoğlu Yay.; Belgeleriyle Birleşmiş Milletler Türk Derneği Davaları (2000-2004), 2014, Selvi Yay.; İçimdeki Ukde, İş Hukuku ve Sosyal Politika Öğretilerinin Sosyal İnsan Haklarıyla İmtihanı, 2015, Siyasal Kitabevi Yay.; Uluslararası Sosyal Güvenliğin Evrensel Sefaleti, 1919-2017 (Politika, Hukuk, Uygulama), İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayını, Ekim 2018.; 1919-2019, ILO-Türkiye İlişkilerinin Yüzyılı, Ankara: ILO Türkiye Ofisi, Eylül 2019.