Güncel Sendika Haberleri

FAKİR BAYKURT ONUR ÖDÜLÜ, TÖS’ÜN ÜÇ KURUCUSUNUN OLDU 

Eğitim-İş, öğretmen örgütçülüğünün efsanevi lideri, Türkiye Öğretmenler Sendikası (TÖS) Genel Başkanı, köy edebiyatının temsilcisi Fakir Baykurt adına düzenlediği onur ödülünü bu yıl, Seçici Kurul eliyle, Naci Tataroğlu, Mevlüt Kaplan ve Avni Aytan’a verme kararı almıştır.
Genel Eğitim Sekreterliğimiz koordinasyonunda, Prof. Dr. Sedat Sever, gazeteci yazar Cumhuriyet Vakfı Genel Sekreteri Işık Kansu, Köy Enstitüleri ve Çağdaş Eğitim Vakfı Başkanı Erdal Atıcı, Genel Sekreterimiz Cengiz Sarıyer ve Genel Eğitim Sekreterimiz Suat Özkolay’dan oluşan Seçici Kurul, 2022 yılı onur ödülünün, TÖS’ün hayatta kalan son üç kurucusu, Naci Tataroğlu, Mevlüt Kaplan ve Avni Aytan’a emek mücadelesine katkılarından dolayı sendikacılık ve eğitim alanında verilmesini kararlaştırdı.
Ödüller sahiplerine, sendikamızın 17. Kuruluş Yıldönümü nedeniyle, 15 Ekim Cumartesi günü, saat 17.00’da, New Park Hotel’de gerçekleştirilecek etkinlikte verilecek. 

MEVLÜT KAPLAN KİMDİR?
 Şair ve yazar. 20 Haziran 1930, Ökes köyü / Akşehir / Konya doğumlu.  Köyünde 3 yıllık eğitmenli okulu bitirdi.  4. Sınıfı komşu köyde okurken İvriz Köy Enstitüsü’ne gitti, 5. sınıfı sınavla atladı (1945). Öğretmen oldu (1948). Ankara Gazi Eğitim Enstitüsü (Gazi Üniversitesi) Özel Eğitimi Bölümü’nü (1955). İstanbul Eyüp Levazım Yedek Subay Okulu’nu, Londra Marlybone Koleji’ni (1962) bitirdi. Bir yıl Londra BBC Radyosu’nda çalıştı (1963), BBC ve Kıbrıs Bayrak Radyosu’nda izlenimlerini anlattı.
Çocukluk yıllarında çıraklık, çobanlık; Akşehir köylerinde ilkokul öğretmenliği yaptı. (1948-53) Nasrettin Hoca Gazetesi’nde yayımlanan Eşeğimiz ve Ben adlı bir öyküsü yüzünden komünizm propagandası iddiası ile yargılandı, aklandı (1953).
  Askerliğini Mersin 3. Astsubay Ortaokulu’nda Yedek Subay Öğretmen olarak tamamladı (1956).
  Mersin’de (1955), Antalya (1957) ve İzmir’de İlköğretim Müfettişi iken 1971’de Bakanlıkça kıdemi 3 yıl indirildi. 11 ay boykot etti. Maaş almadı. Öğretmenlerin maddi destek verme girişimi nedeni ile hükümete karşı gelme suçundan kıdemi 3 yıl daha geriye çekildi. Cumhurbaşkanı Cevdet Sunay ile görüşerek haklarını geri aldı (1972). Soruşturmasız İlköğretim Müfettişliği görevinden uzaklaştırıldı (1979). Gaziemir Lisesi Eğitim Uzman Yardımcılığı’na verildi. Danıştay kararı ile geri döndü (1982). 1996’dan 2000 yılına dek Kültür Bakanlığı Danışmanlığı görevinde bulundu. 1981’de emekliye ayrıldı, 1964 yılında oğlu adına kurduğu Özgür Eğitim Yayınevi’nin başına geçti. 1997’de Mevlüt Kaplan Edebiyat Ödülü adlı yazma yarışmasını başlattı.
Yazın yaşamı 1945 yılında Konya Ereğli İvriz Köy Enstitüsü’nde başladı.
İlk şiiri “Yaylada”, 1946’da Samsun Yayla dergisinde çıktı.
Yurt, Edebiyat Dünyası, Yeni Ufuklar, İmece, Demet, Aykırısanat, Ardıçkuşu, Damar, Agora, Çalı, Berfin Bahar, Ülkü, Köy Postası, Erciyes, Damla, Sultandağı, Mavi, Kaynak, Yücel, Gayret, İvriz, Varlık, Kıyı, Düşün Sanat, Güncel Sanat, Şehir, Esinti dergisinde, Yeni Konya, Akşehir, Milliyet, Demokrat, İzmir, Sabah Postası, Demokrat Ege, Yeni Asır, Cumhuriyet gazetesinde makale ve şiirler yazdı.
1947’den sonra çeşitli dergi ve belediyelerin açtığı yarışmalarda ödüller kazandı. İlk ödülü şiir dalında 1947’de Bursa Nilüfer Dergisi’nde üçüncülük ödülü ile başladı. 1948’de Edirne Damla Dergisi’nden birincilik, 1948’de şiir dalında Konya Valiliği’nden birincilik, 1954’de öykü dalında Gazi Üniversitesi Edebiyat Bölümü Kültür Kolu’ndan birincilik, 1962’de şiir ile Londra Kıbrıs Türk Cemiyeti’nden ikincilik, 1962’de öykü ile Konya Turizm Derneği’nden birincilik, 1962’de şiir ile Yeni Konya Gazetesi’nden ikincilik, 1963’de makale ile Konya Turizm Derneği’nden birincilik, 1972’de şiir ile İstanbul Taşlı Tarla Dergisi’nden ikincilik ödülleri aldı. 1993’de araştırma dalında İzmir-Dikili Belediyesi’nden üçüncülük, 1994’de şiir ile Adana Altınkoza Şenliği’nden basılmaya değer ödülü, 1996’da roman dalında Ankara-Çankaya Belediyesi’nden üçüncülük, 2001’de Türk Diline katkısı nedeniyle Kosova Türk Kültür Sanat Derneği Türkçem Dergisi’nden Uluslararası Yılın Ödülü’nü aldı. 2006’da İzmir’i Sevenler Kültür Platformu’ndan Onur Ödülü, 2007’de Azerbaycan Gence Pedagoji Üniversitesi’nden Fahri Doktora Ödülü, 2007’de Azerbaycan Uluslararası Bilim Kurulu’ndan birincilik roman ile (Dünya Çocuk Edebiyatı Ödülü), 2008’de şiirle Ilgın Beykonak Bilim-Külütr Vakfı’ndan birincilik, 2008’de edebiyat ve sanata katkısı nedeni ile İzmir Lions Kulüp’den Onur Ödülü geldi. 2009’da edebiyata hizmeti nedeni ile Konak Belediyesi Meclisi tarafından oturduğu sokağa Mevlüt Kaplan adı verildi. 2011’de İzmir Balkan Dernekleri Federasyonu tarafından En Başarılı Şair Ödülü, 2014’de edebiyat ve sanata katkısı nedeni ile Konak Belediyesi tarafından yaşamı, sanatı kaset yapıldı, Ustaya Saygı Günü düzenlendi. 2015’de 70. Sanat Yılı nedeni ile Konak Belediyesi, Yeni Kuşak Köy Enstitüleri Derneği, Kıbrıs, Irak, Balkanlar, Avrasya Türk Edebiyatları Kurumu Derneği (KIBATEK) ve Müfettişler Derneği tarafından 70. Sanat Yılı etkinliği düzenlendi.
Türkiye Öğretmen Dernekleri Ulusal Federasyonu Genel Merkez Yöneticiliği yaptı. 1965’te Fakir Baykurt ve doksan üç arkadaşıyla Türkiye Öğretmenler Sendikasının (TÖS)ün kuruluşunu gerçekleştirdi, Ege Bölgesi Temsilcisi olarak TÖS Genel Merkez Yöneticiliğine getirildi. İzmir’de ilk kez Türkiye İlköğretim Müfettişleri Sendikasını (TİM-SEN)’i kurdu. TÖB-DER ve EĞİT-DER kurucusu oldu.
1996’da Mehmet Başaran, Talip Apaydın, Fakir Baykurt, Mahmut Makal gibi 33 şair yazar arkadaşı ile Çağdaş Eğitim ve Köy Enstitüleri Vakfı kurucuları arasında yer aldı. Eğitimciler Derneği, Edebiyatçılar Derneği, Türkiye Yazarlar Sendikası, , Atatürkçü Düşünce Derneği, Türk Dil Derneği üyesi, Kıbrıs-Avrasya-Balkanlar Türk Edebiyatları Kurumu Derneği (KIBATEK) ve Tüm İlköğretim Müfettişleri (TİM-DER) Genel Başkanıdır.
 “Kaplan, satırlarını çocuk evrenine armağan ederken özellikle de köylerden, kasabalardan yükselen seslerin, renklerin, kokuların yansımalarını içtenlikle yansıtır. Hem geçmişte hem de bugünde dolaştırır kalemini. Olağanüstü serüvenler, düş yüklü masallar anlatmaz, Anadolu’nun bağrından gelen ırmağı akıtır sadece. Bu ırmak akarken çocuklara bilgece iletiler bırakmayı da unutmaz. (…)
“Dilini, biçemini, halkın dilinden beslenen bir Türkçe ve gerçekçi anlatıma dayıyor. Laf kalabalığından uzak duruşu, anlatım kısırlığı olarak değil, aksine anlatım zenginliği olarak yansıyor öykülere.” (Cumhuriyet Kitap / Mavisel Yener)
ESERLERİ:
Şiir: Anadolu Yankıları (1951), Cıvıltı (1950), Ozanca (1951), Sevgi Barışla Büyür (1996), Cumhuriyet Dönemi Çocuk Şiirleri Seçkisi (Ergun Enver ve Ahmet Özer ile birlikte 1998), Yaşama Sevinci (2002), Atatürk Şiirleri (2008), Belirli Günler ve Haftalar Şiirleri (2008), İlk Aşkım Son Şarkım (2016).
Masal: Ceylan Kuzu (1960), Peri Kızı (1960), Aksi Horoz (1960), Zallak ile Mallak (1960), Devler Arasında Bir Kız (1960), Zanuşakları (1960), Seçme Türk Halk Masalları (1963), Keloğlan ile Delioğlan (1970), Telli Turna (1975), Edi ile Büdü (1980), Ders Veren Masallar (1980), Nasrettin Hoca (1980), Kahraman Keloğlan (1980), En İyi Arkadaş Dizisi (10 Kitap / 1998), Keloğlan ile Delioğlan (1998), Cin Kuyusu (1998), Balıkçı ile Balık Kız (1998), Büyülü Gül (1998), Takla Atan Güvercin (1998), Akıl Kutusu (1998), Altın Beşik (1998), Dilli Düdük (1998), Altın Saçlı Kız  (1998), Balım Sultan (1998), Keloğlan ile Sihirli Fasulyeler (1998), Kaybolan Kedi (1998), Akıllı Keloğlan (1998), Keloğlan Masalları Dizisi (8 Kitap / 2002), Nasrettin Hoca Masalları Dizisi (8 Kitap / 2002), Yaşayan Anadolu Efsaneleri (2004), Ünlü Masallar (2008), Büyülü Gül (2008), Gülmeyen Kız (2008), Ayça Kız (2008), Keloğlan Masalları (2008), Nasrettin Hoca Gülmeceleri (2008), Anadolu Masalları (2008), Keloğlan’ın Dersi (2008), Çiçek Kız (2008), Üç Elma (2008), Dağların Çiçeği (2008), Sihirli Sandık (2012), Gülmeyen Kız (2012), Ayça Kız(2012), Altın Kaz (2012),Yaşayan Anadolu Efsaneleri I-II (2014).
Öykü: Çalışan Kazanır Dizisi (8 Kitap / 1983), Okuyan Bilir Dizisi (10 Kitap / 1983), Yolun Öteki Ucu (1990), Serçeler Yakına Konar (1996), Bir Arpa Boyu Uygarlık (1996), Mektuplar Barış Olsa (1999), Sabahlar Günaydınla Başlar (2000), Öyküler Ne Söyler? (2000), Beyaz Mendil (2001), Günaydın Çocuklar (2001), Ağlayan Duvar (2002), Dumanlı Kaya (2002), Kurtuluş Savaşı Öyküleri (İlköğretim 2008), Kurtuluş Savaşı Öyküleri (Ortaöğretim 2012).
Roman: Köylü Aşkı (1953), Bücür Osman (1958), Barış Ülkesi (1980), Tren Düdükleri (1994), Köyün Demircisi (1996), Kınalı Güvercin (2000), İzmir’in Kavakları (2015)
Gezi: Adada Bir Yıl (1962), Mavi Sularda (1993).
Derleme: Öğretici Bilmeceler (1980), Eğitici Gülmeceler (1980), Bilmece Gülmece (1983), Tekerleme Şekerleme (1983), Nasrettin Hoca ve Gülmeceleri (2008), Bilmeceler (İlköğretim, 2008), Bilmeceler (Ortaöğretim, 2008),
İnceleme: Küme ve Grupla Çalışma Tekniği (1964), Anılarla Atatürk (1980), Nasrettin Hoca (1985), Çağdaş Eğitim ve Köy Enstitüleri (1993), Aydınlanma Devrimi ve Köy Enstitüleri (2002), Belirli Günler ve Haftalar (2005), Toroslardan Doğan Güneş İvriz Köy Enstitüsü (Dündar Aydoğdu ile 2015), Vatansever Bir Eğitim Devrimcisi Mustafa Necati (2017).
Okul ders, yardımcı ders ve tatil kitaplarıyla birlikte irili ufaklı kitap sayısı 600’ü geçkindir.
Okul Öncesi Eğitim kitapları 16, Okul Öncesi Masal kitabı 22, Sözlük Grubu 7, Ders Kitabı ve Yardımcı Ders Kitabı 13.
Çeviri: Andersen Masalları (10 Kitap / 1998), Grimm Masalları (10 Kitap / 1998), Lafonten Masalları Dizisi (19 Kitap / 1998-2008), Behrengi Dizisi (8 Kitap / 2002), Ezop Masalları Dizisi (13 Kitap / 1998-2008), Doğu-Batı Dünya Klasikleri 32 kitap (2015), Masal Kitabı 141, Okul Öncesi Masal Kitabı 73 tanedir.

NACİ TATAROĞLU KİMDİR?
1927 Sivas Çepni doğumludur. 1939 yılında ilkokulu bitirdikten sonra Baş Öğretmen Rıza Tuncel’in yönlendirmesiyle Pazarören Köy Enstitüsü’nde eğitimine başladı. Hasanoğlan Yüksek Köy Enstitüsü Zirai İşletme Ekonomisi bölümünden mezun oldu. İlk görev yeri Sivas bölgesi gezici Baş Öğretmenliktir. Ardından Mersin’e müfettiş olarak atandı. 
Görev süresi boyunca Türkiye Öğretmen Federasyonu, İçel Temsilcisi olarak toplantılara katıldı. Kayseri Alemdar Sineması yangınından kurtuldu. Türkiye Öğretmenler Sendikası (TÖS) kuruluşunda bulundu. İçel Temsilcisi olarak sendikanın gelişmesi için çalıştı. Emekli olduktan sonra Emekli Öğretmenler Derneği’ni İçel’de kurdu. Köy Enstitüleri ve Çağdaş Eğitim Vakfı’nın kurucuları arasında yer aldı, başkan yardımcısı olarak görev aldı.

AVNİ AYTAN KİMDİR?
12.03.1931 tarihinde Denizli’nin Çal ilçesi Çakabir köyünde doğdu. 1943 yılında, ilkokulu köyünde bitirdi. Aynı yıl Gönen Köy Enstitüsü’ne kayıt oldu ve 1947 yılında mezun olarak 16 yaşında kendi köyünde öğretmenliğe başladı. 
20 Ekim 1949 tarihinde, köy kahvelerinde köylülere gazete okuduğu gerekçesiyle Uşak sınırındaki Deşdemir köyüne, valilik emri ile ataması yapıldı. Medele köyünde ve Bekilli-Alpaslan ilkokulunda görev yaptı. 
1956 yılında Denizli Merkez Saruhan köyüne ataması yapıldı. 7 Şubat 1957 tarihinde yapılan genel kurulda, Denizli Öğretmenler Derneği Yönetim Kurulu Üyeliğine seçildi. 2 Haziran 1957 tarihinde Ege Bölgesi Köy Öğretmenler Derneği’nin Denizli Şubesi’nin kuruluşunda yer aldı ve Şube Başkanı olarak görevlendirildi. 
14.08.1958 tarihinde Ege Göller Akdeniz Marmara bölgeleri Köy Öğretmen Dernekleri ile Türkiye Köy Öğretmenler Dernekleri Federasyonu’nu kurarak üç dönem yönetim kurulu üyeliği yaptı. 
7 Eylül 1959 tarihinde, Ege Bölgesi Köy Öğretmenleri Derneği’nin Manisa’da yapılan genel kurulunda, Merkez Yönetim Kurulu Üyeliğine seçildi. 1963 yılına kadar görevini sürdürdü. 
29.01.1969 tarihinde kendi isteği ile atandığı Ankara Altındağ Hıdırlıktepe İlkokulu’nda göreve başladı. Aynı yıl TÖS Ankara Şubesi Yönetim Kurulu Üyeliğine seçildi. 
3 Eylül 1971 tarihinde 48 öğretmen arkadaşıyla birlikte Tüm Öğretmenler Birleşme ve Dayanışma Derneği’ni kurdu. TÖB-DER’in 1972 yılındaki ilk genel kurulunda Merkez Yönetim Kurulu Üyeliğine seçildi ve Genel Sekreter olarak görevlendirildi. 
1978 yılında İlkokul Öğretmenleri Sağlık ve Sosyal Yardım Sandığı (İLKSAN) genel kurulunda seçilerek Genel Sekreterlik görevini üstlendi. 1990-2015 yılları arasında Eğitimciler Derneği’nin (EĞİT-DER) Denetleme Kurulu Başkanlığını yaptı. 
12 Mart ve 12 Eylül dönemlerinde tutuklanarak, yargılandı.