Öğretmen Atama ve Yer Değiştirme Yönetmelik Taslağı’na ilişkin sendikamızdan istenen görüş ve önerileri, rapor halinde Milli Eğitim Bakanlığı’na ilettik.
Genel Başkanımız Veli Demir, Genel Sekreterimiz Mehmet Altıntop ve Genel Özlük Hukuk Sekreterimiz Gülfer Murat, daveti üzerine MEB İnsan Kaynakları Genel Müdürü Hamza Aydoğdu’yu 12.11.2014 tarihinde ziyaret ederek hazırlanan raporu sundu.
MEB Daire Başkanlarının da bulunduğu görüşmede, eğitime ilişkin gündemdeki gelişmeler değerlendirildi. Genel Başkanımız Veli Demir, alan değişikliğinin bir an önce açılmasını istedi.
EĞİTİM-İŞ GENEL MERKEZİ
MEB ÖĞRETMEN ATAMA VE YER DEĞİŞTİRME YÖNETMELİK TASLAĞINA İLİŞKİN GÖRÜŞLERİ
1) Taslağın tanımlar başlığının 4. maddesinde “atama”nın tanımı yapılmamıştır. Bu eksiklik mutlaka giderilmelidir. Kurullar ve komisyonların tanımı da yapılmamıştır. Atama ve yer değiştirme işlerinden kimlerin sorumlu olduğu belirsizdir. Atama ve yer değiştirme işlemlerini yapacak kurullar ve komisyonların, 06.05.2010 Tarihli 27573 Sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan eski Millî Eğitim Bakanlığı Öğretmenlerinin Atama ve Yer Değiştirme Yönetmeliğinde bulunan şekliyle, bu yönetmelikte yer alması gerekmektedir. Ayrıca atamaların adil ve güvenilir olması için oluşturulacak Merkez ve taşra da oluşturulacak kurullarda, üye sayısına bakılmaksızın sendika temsilcilerinin de yer alması gerekmektedir.
2) Taslakta, Atama şartlarının belirlendiği 5. maddenin f bendinde “Öğretmenliğe ilk defa atanacakların, başvuruların yapıldığı yılın ilk günü itibarıyla 40 yaşını doldurmamış olmaları” ifadesi yer almaktadır. Bu ifadenin çıkacak yönetmelikten kaldırılması gerekmektedir.
3) Taslağın 7. Maddesinde, “Öğretmenlik görevine ilk defa atanacaklar ile halen kamu kurum ve kuruluşlarında devlet memuru olarak görev yapanlardan öğretmenliğe ilk defa atanacaklar, 5 inci maddede belirtilen atama şartlarını taşımaları kaydıyla öğretmenliğe atanmak üzere ilk atama kapsamında başvurabilir” denmektedir. Kamu kurum ve kuruluşlarında görev yapanlardan ilk defa atanacaklar için KPSS puanı değil, devlet memuriyetindeki hizmet süresi esas alınmalıdır. Kurum içi ve kurumlar arası ilk atamanın yönetmelikte yer alması gerekmektedir.
4) Yönetmelik taslağının engellilerin atanmasını düzenleyen 10. Maddesi olumludur. Ancak, diğer kamu kurum ve kuruluşlarında görev yapan ve öğretmenlik atama şartlarını taşıyanlar için sınav şartı aranmaksızın öğretmenliğe atanabilmeleri sağlanmalıdır.
5) Taslağın 15, 16, 17. Maddeleri ile Fen Liseleri ve Sosyal Bilimler Liseleri Öğretmenlerinin Seçimi, 18, 19, 20, 21, 22, 23, 24. Maddeleri ile de “Spor Liselerinin Beden Eğitim Öğretmenleri ile Güzel Sanatlar Liselerinin Müzik ve Görsel Sanatlar/Resim Öğretmenleri Seçimi düzenlenmiştir. Fen Liseli ve Sosyal Bilimler Liseleri öğretmenleri için sadece en az 3 yıl öğretmenlik yapmış olmaları şartı aranırken, Spor Liselerinin Beden Eğitim Öğretmenleri ile Güzel Sanatlar Liselerinin Müzik ve Görsel Sanatlar/Resim Öğretmenleri için uygulama sınavında başarılı olma şartı getirilmiştir.
Fen liseleri ve sosyal bilimler liseleri öğretmenliklerine ilk defa atanacaklarda; yıl şartı aranmamalıdır.(Hizmet içi yoluyla meslek gelişim uygulaması yapılabilir.) Uygulamalar yoluyla seçim yapılabilir. Tarafsız ve yetkin bir kurulun adil bir şekilde alanına göre yapacağı yazılı sınav puan üstünlüğüne göre alım yapılmalıdır.
Öğrencilerini merkezi sınavlarda elde ettiği başarıya göre belirleyen okullara, başarının arttırılabilmesi için, daha önce olduğu gibi alanlarında kendilerini geliştirmiş öğretmenler atanmalıdır.
6) Zorunlu hizmet bölgelerinde fazladan çalışan öğretmenlere çalıştıkları zamana göre iyileştirme ya da ek puan verilmelidir. Böylece aynı zamanda o bölgede çalışmaları için teşvik edilmiş olacaklardır.
28 Maddenin (4) Bir defaya mahsus olmak ve lisansüstü eğitimlerden yalnızca en yüksek öngörülen puan dikkate alınmak üzere doktora öğrenimini tamamlayanların hizmet puanlarına 90, tezli yüksek lisans öğrenimini tamamlayanların hizmet puanlarına 44, tezsiz yüksek lisans öğrenimini tamamlayanların hizmet puanlarına 36 puan eklenir. Yatılı bölge ortaokullarında görev yapan kadın öğretmenlerin hizmet puanlarına her yıl için 12, erkek öğretmenlerin hizmet puanlarına ise her yıl için 6 puan eklenir. Denilmiştir.
Bir defaya mahsus doktora öğrenimini tamamlayanların hizmet puanlarına 70, tezli yüksek lisans öğrenimini tamamlayanların hizmet puanlarına 30, tezsiz yüksek lisans öğrenimini tamamlayanların hizmet puanlarına 20 puan eklenir. Yatılı bölge ortaokulları ile Pansiyonlu tüm okullarda da görev yapan kadın öğretmenlerin hizmet puanlarına her yıl için 12, erkek öğretmenlerin hizmet puanlarına ise her yıl için 6 puan eklenmelidir.
7) Taslağın 29. Maddesi, hizmet puanının hesabında dikkate alınacak süreleri düzenlemiştir. Maddeye göre, aylıksız izinli olarak geçirilen süreler, hizmet puanından sayılmayacaktır. Bu durumda, 4688 sayılı yasa uyarınca sendikal faaliyetlerini yürütmek için aylıksız izne ayrılan sendika yöneticilerine, bu süre boyunca hizmet puanı verilmemektedir. Bu kapsamda çalışanlar bu süre içerisinde eğitim öğretim hizmeti ürettiğinden 4/b, 4/c, 4688 sayılı yasa kapsamında aylıksız izinli geçirilen süreler için puan verilmelidir.
8) Yönetmelik taslağının “Öğretmenlerin aynı eğitim kurumunda azami çalışma süresi” başlıklı 35.Maddesine göre, öğretmenler aynı eğitim kurumunda en fazla 8 yıl görev yapabilecek, bu sürenin sonunda da zorunlu rotasyona tabi tutulacaktır. Bu madde tamamen kaldırılmalıdır. Öğretmenlerimizin isteği dışında rotasyona tabi tutulması sürgün anlamına gelmektedir ve Bakanlığın bu tür bir dayatma içine girmesi kabul edilemez. Bu uygulama ile kavimler göçünden sonraki en büyük göç yaşanacak ve büyük bir karmaşa ve mağduriyet oluşacaktır. Yüz binlerce öğretmenimiz ailelerinden ayrılacak, aile bütünlükleri bozulacak buna bağlı olarak da iş verimleri düşecektir. Böyle bir rotasyon öğretmenlerimizi emekliliğe ve istifaya zorlamak demektir.
9) Taslağın “Mazerete Bağlı Yer Değiştirmeler”i düzenleyen 36. Maddesi öğretmenlerin aile birliğini sağlamalarını iyice güçleştirecektir.
Eş durumu özür grubunda, öğretmenin kamu personeli olmayan eşinin aynı ilde 3 yıl kesintisiz sigortalı olması şartı atamaları kilitleyecek ve böylece aile bütünlüğü bozulacaktır. İşsizliğin had safhada olduğu, kayıt dışı sigortasız çalıştırmanın yaygın olduğu bugünkü şartlarda, 3 yıl kesintisiz sigortalı olmak çok mümkün görünmemektedir. Daha önceki yönetmelikteki süre olan 1 yıla tekrar indirilmelidir. Ayrıca, “öğretmenin eşinin de Bakanlıkta görev yapıyor olması halinde, daha fazla hizmet ihtiyacı duyulan yere” atamanın yapılacak olması örnek olarak eşlerden biri İzmir ilinde görev yapıyorken, diğerinin Ağrı’ya atanmasına neden olacaktır. Eş durumu özür grubu atamaları eşlerin tercihlerine göre değil, Bakanlığın tercihlerine göre yapılacaktır. Eğitim çalışanlarının yıllardır hizmet verdiği bir ilden başka bir ile zorunlu atanması aile düzenini bozacak, çocuklarının eğitim ve öğretimi kesintiye uğrayacaktır.
10) Sağlık mazeretine bağlı yer değiştirme başlıklı 37. Maddenin 1. Fıkrasındaki “eğitim ve araştırma hastaneleri veya üniversite hastanelerinden” ibaresi, sağlık özrüne bağlı yer değiştirme işlemlerini zorlaştıracaktır. Söz konusu raporun tam teşekküllü devlet hastanelerinden alınması yeterlidir. Kısıtlama getirmek hak ihlalidir.
Ayrıca maddenin 2. fıkrasındaki “Öğretmenlerin sağlık mazeretine bağlı yer değişikliği, aynı hizmet bölgesi içinde başka bir hizmet alanında, bu şekilde mazeretin karşılanamaması halinde ise başka bir hizmet bölgesinde öğretmen ihtiyacı bulunan hizmet alanında yer alan bir eğitim kurumuna yapılabilir” hükmü sınırlayıcı olduğundan yönetmelikten çıkartılmalıdır.
Maddenin “Bakanlık, öğretmenlerin sağlık mazeretinin giderilebileceği ili, hizmet gerekleri ve mazeret çerçevesinde belirleyebilir” şeklindeki 5. fıkrası kesin bir hüküm içermediğinden açıklayıcı ifadeler içermelidir.
11) Taslakta, doktora ve yüksek lisans yapan öğretmenlerin hizmet puanlarına ek puan verilmesi öngörülürken, öğrenim özründen yer değiştirmeye olanak verecek düzenlemeye yer verilmemesi anlaşılır değildir. Taslak bu haliyle birbirini çürüten ve birbiriyle çelişen birçok madde içermektedir.
12) Daha önceki yönetmelikte yer alan “Görevli olduğu yerleşim yeri dışında bir ortaöğretim kurumunu merkezi sınavla kazanan çocuğu bulunan öğretmenler, çocuğunun öğrenim göreceği yerde çocuğunun yatılı öğrenim görme imkânı yoksa buralarda alanlarında ihtiyaç bulunması ve gerekli diğer şartları taşımaları kaydıyla kesin kaydını yaptırdığı yıl ile sınırlı olmak üzere yer değiştirme isteğinde bulunabilirler. Bunlardan zorunlu çalışma yükümlüsü olanlar istemeleri hâlinde öncelikle yer değiştirmek istedikleri ildeki zorunlu çalışma yükümlülüğü öngörülen eğitim kurumlarına atanırlar.” hükmüne “yatılı öğrenim görme imkanı yoksa” ibaresi çıkarılarak bu yönetmelikte de yer verilmelidir.
Diğer nedenlere bağlı yer değiştirmeler başlığı 40.Maddesine
4688 sayılı yasa kapsamında Sendikal Görevlerini yürüten eşin bulunduğu ile zamana bağlı kalmaksızın atamasına yer verilmelidir.
13) İsteğe bağlı yer değiştirmeleri düzenleyen 41 Madde ’ye, becayiş uygulaması eklenmelidir. Öğretmenlerin yer değiştirmelerine yeni bir çözüm olarak uygulanabilecek becayiş hakkı, öğretmenlerin istedikleri yerlere atanmalarını kolaylaştıracağından kesinlikle yönetmelikle beraber öğretmenlere hak olarak tanınmalıdır.
14) Taslakta “İhtiyaç ve norm kadro fazlası öğretmenlerin yer değiştirmeleri”ni düzenleyen 42. Maddenin 5 fıkrasında, “Fazla konumdaki öğretmenlerden herhangi bir kuruma atanmak üzere başvuruda bulunmayanlar ile tercihlerine atanmayanların görev yerleri il içinde valiliklerce resen belirlenir” denilmektedir. İdareden kaynaklı, kendi istekleri dışında norm fazlası durumuna düşen öğretmenlere resen atama uygulaması yapılmamalıdır. Çünkü burada öğretmenden kaynaklı bir durum söz konusu olmadığından öğretmen mağdur edilemez. Eğer uygulama bu şekilde yapılacaksa en azından öğretmenin çalıştığı okulun bulunduğu eğitim bölgesi ile sınırlı olmalıdır. Aksi halde il idari sınırları içinde sürgünler başlar.
15) Yönetmelik taslağının soruşturmaya bağlı yer değiştirmeleri düzenleyen 43. Maddesindeki “il dışına” ibareleri çıkarılmalı, soruşturma sonucu il dışına atama düzenlemesinden vazgeçilmelidir.
16) “Alan değişikliğine bağlı yer değiştirmeler”i düzenleyen 50. maddenin 3. fıkrasında “Dersi ya da alanı kaldırılan öğretmenler, mezuniyetleri itibarıyla atanabilecekleri alana ya da aylık karşılığı okutacakları dersler bölümünde belirtilen derslerin öğretmenliğine isteklerine bakılmaksızın alan değişikliği yoluyla atanır.” denilmektedir. Bu fıkra, “Dersi ya da alanı kaldırılan öğretmenler, mezuniyetleri itibarıyla atanabilecekleri alana ya da aylık karşılığı okutacakları dersler bölümünde belirtilen derslerin öğretmenliğine istekleri dikkate alınarak alan değişikliği yoluyla atanır” şeklinde değiştirilmelidir.
Maddenin 6. Fıkrasında ise, “Alan değişikliği işlemleri Bakanlıkça belirlenecek takvim çerçevesinde yapılır” ifadesi bulunmaktadır. Alan değişiklikleri planlama dâhilinde eğitim öğretim başlamadan bitirilmelidir. Eğitim öğretim başladıktan sonra yapılan atamalarla hem öğretmen hem öğrenci mağdur olmaktadır.
17) Taslağın 51. Maddesi, öğretmen kadrolarına atama ve yer değiştirme yetkisinin tamamı veya bir kısmının valiliklere devredilebileceği öngörülmektedir. Atama ve yer değiştirme yetkisinin valiliklere devredilmesi kabul edilemez. Özel ve şaibeli uygulamalar söz konusu olabilir.
18) Madde 52’de atamalara ilişkin usul ve esasların yönerge ile belirleneceği belirtilmiştir. Atama kriterleri mutlaka yönetmelikle belirlenmelidir.